Als je een vervelende situatie meemaakt, word je makkelijk volledig meegesleurd in alle emoties daarbij. Gelukkig kunnen we wel degelijk invloed uitoefenen aan hoe iets binnenkomt. In de mindfulness gebruik ik veel de HART – methode.
Als je leert hoe je ruimte creëert tussen een vervelende situatie en je reactie erop, heb je al veel leed overwonnen. Dat geeft je namelijk het gevoel dat je tóch nog invloed uitoefent op wat je overkomt. Je hersenen zijn er op gemaakt om continu naar oplossingen te zoeken. Een mens wil zich namelijk veilig blijven voelen en als er iets vervelends gebeurt voel je je niet meer veilig. Er gaan alarmbellen af in het autonome zenuwstelsel en er moet gehandeld worden. Dat triggert het fight or flight systeem. Daaraan gekoppeld zit het automatisch handelen, dát is ook waarom je vaak in vervelende situaties hetzelfde gedrag laat zien. Gedrag dat past bij jóuw automatische systeem om te handelen. De één gaat in paniek, de ander slaat dicht en bevriest als het ware. Weer een ander gaat schreeuwen…
Door een pauze blijf je de baas over je eigen gevoelens
Door mindfulness te beoefenen, kun je jezelf daarin meer leren sturen; je creërt dan als het ware een buffer tussen de situatie en je reactie. Tussen een gebeurtenis en een reactie kun je dus ruimte creëren, die je als pauze kunt gebruiken. Met deze pauze blijf je de baas over je eigen gevoelens. Want hoewel we ontzettend geraakt kunnen zijn door een situatie, is het nog steeds belangrijk om gewoon daarbij aanwezig te blijven. Ademruimte geeft je de mogelijkheid om te reageren op een nieuwe meer vriendelijke en vooral bewuste manier. Elke situatie is namelijk weer anders en hoewel ons brein direct gaat zoeken naar soortgelijke ervaring, is die er absoluut niet: elk moment is weer anders! Door ademruimte te nemen, creëer je afstand, zodat je de situatie als een nieuwe situatie kan betreden.
De HART-methode
Een mooi hulp middel is de HART-methode. Het woord hart geeft al heel mooi weer dat we met ons hart mogen reageren en niet vanuit ons automatische systeem. Door de HART stappen te nemen zul je veel makkelijker kunnen gaan werken met moeilijke emoties.
Hier zijn de stappen voor je uitgeschreven:
H = Herken wat er gebeurt
Neem een moment de tijd om aanwezig te
zijn bij wat er gebeurt. Welke sterke emotie is er aanwezig? Wat doet dat met
jou? Waar ervaar je dat in je lichaam, gedachten en emoties.
Het kan je helpen om in gedachten te benoemen wat er gebeurt. Bijvoorbeeld: ‘Ik
voel me overweldigd’ of ‘Ik voel me gestrest.’ De erkenning van wat je voelt,
geeft je ruimte om er wat afstand van te nemen. Het brengt je in contact met
jezelf en het brengt je in het huidige moment.
A = Accepteer het
Accepteren is niet hetzelfde als gelatenheid (!). Accepteren is niet meer dan het feit te omarmen dat is wat er nu is. Als mens heb je de neiging om onprettige gevoelens direct weg te duwen. Dat geeft meer spanning en verwijdering van jezelf. Wanneer je in het huidige moment kan blijven met alles wat er is, zonder veroordeling, ben je in staat om ruimte te creëren om bewust met de situatie om te gaan.
R = Reflecteren
Hier kun je jezelf liefdevol benaderen. Jezelf vragen stellen als: ‘Wat kan ik u het beste doen?’, ‘ Wat is het dat me zo triggert?’, ‘Waar wordt ik nou het meeste boos om?’ Misschien zie je wel in dat je gewoon moe bent en daarom prikkelbaar bent. Of dat er even te veel op je bordje ligt en je overloopt. Wanneer je reflecteert, kun je een wijzer en prettiger contact hebben met jezelf. En kun je jezelf gaan vragen: ‘Wat heb ik daadwerkelijk op dit moment nodig?’ Je zorgt hiermee voor een betere en liefdevollere relatie met je emoties en je gedachten.
T = Toon jezelf
Door de HART ademruimte te pakken zul je merken dat jij je emoties niet bént. Je bent zo veel meer dan dat! Dit besef geeft een gevoel van vrede te midden van alles. Het maakt niet uit hoe intens en pijnlijk de emotionele storm is, er is altijd een deel van je dat nog steeds, stil en onaangeroerd is. Je hebt met de HART ruimte afstand genomen van je automatische gedragingen hoe te reageren op en situatie, hoe pijnlijk ook. Door met deze ademruimte te oefenen, zul je merken dat je steeds meer verbonden gaat voelen met wie je werkelijk bent. Niet meer met wie je dénkt die je bent.
Bron: HART methode, David Dewulff.