Het leven is een aaneenschakeling van gebeurtenissen. Vanaf de geboorte doe je ervaringen op. Deze ervaringen verwerk je in verhalen die je (jezelf) vertelt tijdens je leven. Helaas zitten in deze verhalen vaak overtuigingen, angsten en denkpatronen verweven. Jouw levensverhaal gaat meestal over het dealen met angsten, vrij willen zijn en willen veranderen. Maar: hoe doe je dat? In deze 3-delige serie laten we je zien hoe jij zelf je verhaal vormgeeft zodat die vóór je werkt in plaats van tegen je.
We hebben onszelf én de ander nodig om helderheid te krijgen in ons levensverhaal. Die anderen kunnen vriendinnen zijn, familie, collega, je partner of iemand anders die je jouw verhaal vertelt. Maar er speelt nog iets mee: wij mensen hebben het in ons om aardig gevonden te willen worden, we willen erbij horen. We hebben de neiging om conflicten te vermijden. En zijn eigenlijk doodsbang voor verandering en loslaten.
Als we helderheid willen creëren in ons levensverhaal, spelen deze componenten ook mee. Want wat nou als ik de ander, de situatie, de gebeurtenis niet meer de schuld kan geven, maar zelf verantwoordelijkheid moet nemen?
Idiot compassion
En er zit nog een addertje onder het gras. Hoe dikwijls luisteren we naar het verhaal van de ander en gaan we erin mee. Op korte termijn helpend en verlicht het misschien het lijden, maar op de lange termijn geeft een dergelijke manier van ‘het verhaal bevestigen’ het juist problemen. Het belemmert de vrijheid in denken en doen. Het houdt verandering tegen. En hoeven je hoeft als ontvanger geen verantwoordelijkheid te nemen voor ons eigen leven. Dit noemen we ‘idiot compassion.
Voorbeelden van idiot compassion:
- Meepraten met een vriendin over hoe onheus ze bejegend is, terwijl je weet dat haar rol in dit verhaal ook niet tof was
- Accepteren van bepaald gedrag, terwijl om je heen meerderen eronder lijden
- Iemand mee de put in praten. ‘Dat het jou weer moet overkomen.’ Of ‘Ik snap dat je hier nooit uit gaat komen, wat een verhaal.’
- Iemand juist bij de emotionele pijn weghalen, omdat je bang bent dat jij of de ander het niet dragen kan
Idiot compassion hebben we ook naar onszelf toe.
Voorbeelden dáárvan zijn gedachten als:
- Het is nou eenmaal zo
- Het is niet voor me weggelegd
- Het wordt niet beter
- Waarom overkomt mij dit altijd
- Omdat ik zo goed mijn best heb gedaan op (vul in)/omdat het helemaal niet lukte om (vul in) mag ik nu best (iets dat tegen je belang in gaat)
Mensen zijn bang om de confrontatie aan te gaan met de ander als ze willen meeleven, en daardoor tiert idiot compassion welig. Ook met onszelf willen we de confrontatie niet aangaan; dan moeten we immers het beest in de bek kijken en zelf verantwoordelijkheid nemen. En er zit ook loslaten in. Loslaten wat vertrouwd voelt, ook als het je belemmert in groei.
Hoe kom je dan wel verder met je verhaal? Dat lees je morgen in het slot van deze serie.